Τα σημαντικότερα επιτεύγματα των γυναικών που έγραψαν ιστορία μέσα στο 2019

Το ζητούμενο όλων μας είναι να ζήσουμε μια μέρα σε έναν κόσμο στον οποίο δεν θα χρειάζονται άρθρα με τίτλο “η πρώτη φορά που μια γυναίκα έκανε αυτό ή το άλλο”. Σε έναν κόσμο, δηλαδή που οι γυναίκες θα τα κάνουν έτσι κι αλλιώς όλα και αυτό θα είναι αυτονόητο.

Δεν ζούμε σ΄ αυτόν τον κόσμο, όμως, γι αυτό και κάθε γυναικεία πρωτιά έχει σημασία.

Ας δούμε τις σημαντικότερες για το 2019.

Η Γκρέτα Τούνμπεργκ θέλει ν' αλλάξει τον κόσμο. Και δεν θα σταματήσει έως ότου τα καταφέρει

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, εκατομμύρια άνθρωποι διαδήλωσαν, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης, προκειμένου να τραβήξουν την προσοχή των ισχυρών στο πιο σημαντικό θέμα της εποχής: Την κλιματική αλλαγή.

Δεν είναι πρωτοφανές να διαδηλώνουν άνθρωποι σε όλον τον κόσμο για το ίδιο θέμα. Το πρωτοφανές είναι ότι τους οργάνωσε μια ομάδα εφήβων, με επικεφαλής τη 16χρονη Γκρέτα Τούνμπεργκ. Η ίδια η Τούνμπεργκ, υποψήφια και για το φετινό Νόμπελ Ειρήνης, μίλησε στο συγκεντρωμένο πλήθος στη Νέα Υόρκη: “Αν ανήκετε σ' εκείνη την ομάδα ανθρώπων που αισθάνονται ότι τους απειλούμε, τότε έχουμε άσχημα νέα για σας. Αυτό είναι μόνο η αρχή. Η αλλαγή έρχεται, είτε το θέλετε είτε όχι”.

Η Γκρέτα είναι η πρώτη που εφαρμόζει τα όσα πρεσβεύει και πριν από λίγες μέρες ο πατέρας της έδωσε μια συνέντευξη στο BBC και είπε ότι ανησυχεί για την κόρη του επειδή ¨συγκεντρώνει επάνω της το μίσος πολλών ανθρώπων”.

Η μικρή, το έχει ήδη απαντήσει. Τα όσα έκανε ως τώρα, ήταν μόνο η αρχή...

Ένας διαστημικός περίπατος για... κυρίες μόνο

Τον περασμένο Οκτώβριο, δύο Αμερικανίδες έκαναν τον πρώτο δοαστημικό περίπατο της NASA μόνο για γυναίκες. Η Κριστίνα Κοχ και η Τζέσικα Μέιρ, βγήκαν από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να επιδιορθώσουν ένα χαλασμένο εξάρτημά του. Η διαστημική βόλτα τους, η πρώτη χωρίς κανέναν άντρα στην παρέα, διήρκεσε επτά ώρες και 17 λεπτά και στη διάρκειά του έλαβαν και ένα υπεραστικό τηλεφώνημα από τον Αμερικανό Πρόεδρο Τραμπ. Ο γυναικείος περίπατος είναι πράγματι μια μεγάλη πρωτιά για τις συγκεκριμένες αστροναύτισσες, αλλά η αλήθεια είναι ότι άργησε μερικούς μήνες. Η NASA είχε προγραμματίσει την πρώτη διαστημική έξοδο που θα αποτελείτο μόνο από γυναίκες για τον περασμένο Μάρτιο, αλλά σκόνταψε σε ένα ομολογουμένως πολύ γυναικείο πρόβλημα: Δεν είχε αρκετές στολές στο σωστό μέγεθος για να τον πραγματοποιήσει...

Το ντοκιμαντέρ “Period. End of Sentence” κερδίζει ένα πολύ γυναικείο Όσκαρ

Για όσους δεν έχουν δει το ομώνυμο μικρού μήκους ντοκιμαντέρ, ο τίτλος σηκώνει εξήγηση: Period στα αγγλικά σημαίνει “τελεία και παύλα”. Σημαίνει, όμως, και αυτό που λέει η λέξη: Τη γυναικεία περίοδο.

Η σκηνοθέτης και παραγωγός του συγκεκριμένου ντοκιμαντέρ, Ραίκα Ζεμπτάτσι, όταν ανέβηκε να παραλάβει το βραβείο Όσκαρ στην κατηγορία μικρού μήκους ντοκιμαντέρ, είπε στο κοινό: “Δεν μπορώ να πιστέψω ότι ένα φιλμ για τη γυναικεία έμμηνο ρήση μόλις κέρδισε ένα βραβείο Όσκαρ!”. Το ντοκιμαντέρ, που έχει γυριστεί στην επαρχία της Ινδίας, έχει ως αντικείμενό του τα ταμπού και το στίγμα που περιβάλλουν ακόμα τη γυναικεία περίοδο. Μιλώντας για την απήχηση που είχε η ταινία της, η Ζεμπτάτσι είπε στο Hollywood Reporter: “Υπάρχουν εκατομμύρια ιστορίες για την περίοδο και νομίζω ότι πρέπει να ακούσουμε τις γυναίκες και να γνωρίσουμε τις εμπειρίες τους”.

Η Πρωθυπουργός της Νέας Ζηλανδίας, Ζακίντα Άρντερν σε μια μεγαλειώδη στιγμή

Η Νέα Ζηλανδία, μια κατά γενική ομολογία πολύ ειρηνική χώρα, έζησε τον περασμένο Μάρτιο τη χειρότερη στιγμή της: Όταν ένας ένοπλος άνοιξε πυρ σε δύο τζαμιά στην πόλη Κράιστσερτς, 51 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Η 39χρονη Πρωθυπουργός της χώρας, η Τζακίντα Άρντερν δεν στάθηκε απλώς στο ύψος των περιστάσεων, αλλά απεδείχθη ανώτερη αυτών. Έπρεπε να παρηγορήσει τη χώρα της, μετά από ένα έγκλημα με τόσο πολλές και σύνθετες παραμέτρους.

Άμεσα και χωρίς δισταγμό, καταδίκασε τη βία και τα αντι-μεταναστευτικά κίνητρα του δράστη, ενώ ταυτόχρονα ανακοίνωσε ότι θα περάσει νόμους για τον περιορισμό της οπλοκατοχής. Η Άρντερν επίσης ανακοίνωσε ότι οι κηδείες των θυμάτων θα γίνουν δημοσία δαπάνη και επισκέφθηκε πρόσφυγες και μέλη της μουσουλμανικής κοινότητας, η οποία επλήγη κατά κύριο λόγο.

Σε μια εποχή που οι μαζικοί πυροβολισμοί είναι ένα ολοένα και αυξανόμενο φαινόμενο στο δυτικό κόσμο, ο οποίος δείχνει αδύναμος να το αντιμετωπίσει, η Άρντερν αποτελεί λαμπρό παράδειγμα ηγεσίας.

Τα βραβεία αξίζουν στις γυναίκες

Πάντα άξιζαν. Το θέμα είναι ότι δεν τα έπαιρναν. Τώρα, όμως, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Τον περασμένο Φεβρουάριο οι γυναίκες και μάλιστα οι έγχρωμες γυναίκες έγραψαν ιστορία στα Όσκαρ, με τη Ρουθ Κάρτερ και τη Χάνα Μπίτσλερ να γίνονται οι πρώτοι μαύροι άνθρωποι (ανεξαρτήτων φύλου) που κέρδισαν στις κατηγορίες τους, κοστούμια και παραγωγή αντίστοιχα. Η Ντόμι Σι, η πρώτη γυναίκα που σκηνοθέτησε μικρού μήκους ταινία κινουμένων σχεδίων της Pixar, κέρδισε το βραβείο στην κατηγορία αυτή.

Η Σάντρα Ο, έγινε η πρώτη Ασιάτισσα που ήταν οικοδέσποινα στις Χρυσές Σφαίρες και η Τόνι Τσάβκιν πήρε το βραβείο Τόνι για σκηνοθεσία μιούζικαλ. Ήταν και η μόνη γυναίκα που σκηνοθέτησε μιούζικαλ στο Μπρόντγουεϊ την περασμένη σεζόν. Η Φεμπ Γουόλερ Μπριτζ πήρε τρία βραβεία Emmy για το Fleabag, ενώ η Κέισι Μάσγκρεϊβς κέρδισε το βραβείο Grammy για το άλμπουμ της χρονιάς. Οι γυναίκες που κέρδισαν βραβεία σε όλους τους τομείς των τεχνών είναι πολλές ακόμα, κάτι που δείχνει ότι σε έναν κόσμο που χωρίς αμφιβολία είναι ακόμα ανδροκρατούμενος, κάτι αλλάζει.

Η Σαουδική Αραβία πραγματοποιεί μεγάλες αλλαγές στη νομοθεσία για την κηδεμονία των γυναικών

Η Σαουδική Αραβία έκανε την χρονιά που τελείωσε κάτι που θα έπρεπε να έχει γίνει εδώ και πάρα πολλά χρόνια, αλλά τέλος πάντων καλύτερα αργά παρά ποτέ. Ο νόμος περί κηδεμονίας των γυναικών επέβαλε να υπάρχει πάντα ένας άντρας μαζί με μια γυναίκα όταν εκείνη ήθελε να ταξιδέψει. Συνήθως ήταν ο σύζυγός της, ή ένα μέλος της οικογένειάς της. Έτσι κι αλλιώς στη συγκεκριμένη χώρα οι άντρες είναι εκείνοι που κάνουν κουμάντο σχεδόν σε όλες τις πλευρές της ζωής μιας γυναίκας, από τα οικονομικά της μέχρι το ποιον άντρα θα παντρευτεί.

Τον περασμένο Αύγουστο, όμως, ανακοινώθηκε ότι οι γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας που είναι πάνω από 21 ετών μπορούν πλέον να βγάλουν διαβατήριο και να ταξιδέψουν έξω από τη χώρα χωρίς την άδεια κάποιου άρρενα κηδεμόνα τους. Οι γυναίκες θα μπορούν επίσης να ζουν χωριστά από τους συζύγους τους εάν το επιβάλουν οι συνθήκες εργασίας τους.

Παρόλα αυτά, αρκετές ακτιβίστριες για τα δικαιώματα των γυναικών παραμένουν στη φυλακή. Έτσι, είναι στην πραγματικότητα μια πολύ μικρή νίκη του γυναικείου κινήματος αυτή που κερδήθηκε, με το δρόμο για τις γυναίκες στη χώρα να είναι ακόμα πολύ μακρύς και δύσκολος.

Ο πάπας Φραγκίσκος διορίζει τις πρώτες γυναίκες σε θέσεις ευθύνης στο Βατικανό

Τέσσερις γυναίκες, τρεις μοναχές και μία κοσμική, ορίσθηκαν σύμβουλοι στο συνοδικό γραφείο, που προετοιμάζει τις παγκόσμιες συνόδους των επισκόπων. Οι γυναίκες έχουν «έννομο δικαίωμα» να διεκδικήσουν περισσότερη ισότητα εντός της Καθολικής Εκκλησίας, σύμφωνα με τον πάπα Φραγκίσκο. Στο κείμενο που έδωσε στη δημοσιότητα, το οποίο είναι γνωστό ως «αποστολική προτροπή» και απαντά στις προτάσεις της παγκόσμιας επισκοπικής συνόδου του Οκτωβρίου του 2018, μεταξύ άλλων ο πάπας απάντησε στο αίτημα να αποδοθούν στις γυναίκες θέσεις ευθύνης και λήψης αποφάσεων. Στο κείμενο του πάπα Φραγκίσκου, αναφέρεται ότι η Εκκλησία πρέπει να ακούει τους νέους και να δώσει σημασία στα «νόμιμα αιτήματα» των γυναικών για ισότητα και δικαιοσύνη, αλλά και να δίνει σε άνδρες και γυναίκες την κατάλληλη εκπαίδευση ώστε να μπορούν να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους. «Μια ζωντανή Εκκλησία πρέπει να κοιτάζει πίσω στην ιστορία της και να αναγνωρίσει το δικό της μερίδιο στον ανδρικό αυταρχισμό, την κυριαρχία, τις διάφορες μορφές σκλαβιάς, κακοποίησης και σεξιστικής βίας», αναφέρει. Επίσης σημειώνει ότι η Καθολική Εκκλησία «μπορεί να στηρίξει την έκκληση για σεβασμό των δικαιωμάτων των γυναικών, να στηρίξει μεγαλύτερη αμοιβαιότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, ακόμη και αν δεν συμφωνεί με όσα προτείνουν ορισμένες φεμινιστικές ομάδες».

Η εφημερίδα Financial Times αποκτά την πρώτη της διευθύντρια

Η Ρούλα Κάλαφ αναλαμβάνει την διεύθυνση των FT και είναι η πρώτη διευθύντρια της εμβληματικής οικονομικής εφημερίδας από την ίδρυσή της, το 1888. Η Ρούλα Κάλαφ, που γεννήθηκε στον Λίβανο, εργάζεται ήδη 24 χρόνια στην Financial Times, ενώ τα τελευταία τέσσερα χρόνια ήταν αναπληρώτρια διευθύντρια.

Αυτή είναι η πρώτη φορά στη μακρόχρονη ιστορία της έγκριτης καθημερινής εφημερίδας που εδρεύει στο Λονδίνο, που θα έχει επικεφαλής μια γυναίκα και η πρώτη φορά που θα έχει κάποιον επικεφαλής αραβικής καταγωγής. Η εφημερίδα ιδρύθηκε το 1888 και έχει κυκλοφορία που φτάνει το ένα εκατομμύριο φύλλα, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών συνδρομητών.

Η Βρετανολιβανέζα Καλάφ, η οποία θα αναλάβει καθήκοντα διευθύντριας τον Ιανουάριο, διαδέχεται τον Λάιονελ Μπάρμπερ, δημοσιογράφο των Financial Times από τη δεκαετία του 1980. Η ανάδειξή της μάλιστα στο κορυφαίο αξίωμα της εφημερίδας έγινε ύστερα από μια διαδικασία επιλογής στελεχών η οποία διήρκεσε σχεδόν όλο τον χρόνο και στην οποία συμμετείχε η ιαπωνική εταιρεία ΜΜΕ, Nikkei, η οποία είναι ιδιοκτήτης της εφημερίδας. Αξιολογήθηκαν όλοι οι βασικοί υποψήφιοι από το υπάρχον δυναμικό του εντύπου και η Καλάφ επικράτησε τελικά επί των συνυποψηφίων της για τη θέση Τζον Θόρνχιλ, Άλεκ Ράσελ και Ρόμπερτ Σρίμσλεϊ.

Μαζί με την Κάθριν Βάινερ της Guardian, η Καλάφ θα είναι μια από τις λίγες γυναίκες διευθύντριες μεγάλων εφημερίδων στη Βρετανία και μια από τις λίγες γυναίκες στο τιμόνι εντύπων διεθνώς μετά την απόλυση της πρώην διευθύντριας της New York Times, Τζιλ Άμπραμσον.

Πρωτιές στην πολιτική

Η Ζουζάνα Καπούτοβα είναι η πρώτη γυναίκα που έγινε πρόεδρος της Σλοβακίας. Τον περασμένο Μάρτιο, η Καπούτοβα κέρδισε τις προεδρικές εκλογές στη Σλοβακία με ποσοστό 58%. Στις 15 Ιουνίου ανέλαβε τα νέα της καθήκοντα και έγραψε το όνομά της με χρυσά γράμματα στην ιστορία της ευρωπαϊκής χώρας.

Δεν είναι η μόνη πρωτιά σε πολιτικό επίπεδο παγκοσμίως. Η Σοφί Βιλμές έγινε η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε την πρωθυπουργία στο Βέλγιο. Η Βιλμές προέρχεται από οικογένεια πολιτικών και μπήκε στην πολιτική σκηνή για πρώτη φορά το 2000. Μέλος του κοινοβουλίου εξελέγη το 2014. Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν έγινε φέτος η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και διετέλεσε υπουργός Άμυνας της Γερμανίας πριν αναλάβει τα νέα της καθήκοντα.

Η γυναίκα, όμως, που φαίνεται αποφασισμένη να κάνει την πρωτιά της πολύ σημαντική, είναι η Νάνσι Πελόσι, η «Σιδηρά Κυρία» της Βουλής των Αντιπροσώπων στις ΗΠΑ. Η επικεφαλής των Δημοκρατικών στη Βουλή έγινε η πρώτη γυναίκα που πήρε το σφυρί στο χέρι, αναλαμβάνοντας την προεδρία. Εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής το 2007 και 12 χρόνια μετά, κάθισε στο ανώτερο έδρανο. Θα είναι και η γυναίκα που θα μείνει στην ιστορία ως εκείνη που προσπάθησε με κάθε δυνατό τρόπο, να διώξει τον Τραμπ από το Λευκό Οίκο. Απομένει να φανεί αν θα τα καταφέρει...