Tina Turner: Η γυναίκα-σύμβολο κατά της κακοποίησης

Ο άντρας της την ξυλοκοπούσε και την κακοποιούσε καθημερινά. Βρήκε τη δύναμη να δραπετεύσει από την οικογενειακή βία και παντρεύτηκε ξανά στα 73. Μόνο μια γυναίκα σαν την Τίνα Τέρνερ θα μπορούσε να το κάνει αυτό. Ή μήπως όχι;

Η Τίνα Τέρνερ βρήκε τελικά την ευτυχία μετά από μια «απαίσια ζωή». Αυτό διηγείται το βασισμένο στη ζωή και στη μουσική της μιούζικαλ, «Tina», που ανεβαίνει στο Μπρόντγουεϊ, όσο η πάλαι ποτέ «βασίλισσα του rock & roll» απολαμβάνει τον αδιατάρακτο συζυγικό βίο στον πύργο της στη Ζυρίχη. Και το δικαιούται... «Είχα απλά κουραστεί να τραγουδάω και να χαροποιώ τους πάντες, μόνον αυτό έκανα σε όλη μου τη ζωή», παραδέχεται σήμερα η Τίνα Τέρνερ στην ηλικία των 79 ετών και έχοντας αποσυρθεί από τη ενεργό δράση εδώ και μια δεκαετία. Πέρα από την παγκόσμια μουσική σκηνή η αεικίνητη καλλιτέχνης έχει εγκαταλείψει οριστικά και την Αμερική. Επέλεξε να μεταναστεύσει στην Ευρώπη και να εγκατασταθεί (από τα μέσα της δεκαετίας του 1990) στο κάστρο Château Algonquin στην περιφέρεια της Ζυρίχης, στο οποίο και ζει πλέον μόνιμα μαζί με το Γερμανό σύντροφό της Ερβιν Μπαχ. «Δεν τραγουδάω. Δεν χορεύω. Δεν ντύνομαι», είπε σε συνέντευξη που παραχώρησε στους New York Times. Ακόμα και η περούκα της «βασικό στοιχείο της εικόνας της Τίνα Τέρνερ», όπως την αποκαλεί η ίδια στα απομνημονεύματά της, μοιάζει να είναι λιγότερο ατίθαση και ατημέλητη.

Η ζωή με τον Άικ: Αποθέωση και κακοποίηση

Αφότου ανήλθε, μαζί με τον πρώην σύζυγό της Αϊκ Τέρνερ, στην κορυφή της παγκόσμιας ροκ μουσικής σκηνής στην ηλικία των είκοσι ετών, κατάφερε, στα τριάντα της, να τον εγκαταλείψει λόγω της κακοποίησης που υφίστατο σχεδόν καθημερινά, κατέκτησε τα charts ως σόλο τραγουδίστρια στα σαράντα της και πραγματοποίησε μια παγκόσμια περιοδεία στα εξήντα της, τώρα το μόνο που θέλει είναι να κοιμάται. Και ησυχία. Στην είσοδο του σπιτιού της στην Ελβετία υπάρχει μια πλακέτα η οποία ενημερώνει τους επισκέπτες ότι απαγορεύεται η χρήση του κουδουνιού πριν από τις δώδεκα το μεσημέρι. Πλέον η Τίνα Τέρνερ τραγουδάει μόνον ακούγοντας ραδιόφωνο, συνήθως στο αυτοκίνητο, καθώς κάθεται δίπλα στον κατά 15 χρόνια νεότερό σύζυγό της. Την ίδια ώρα, ωστόσο, στο Μπρόντγουεϊ ετοιμάζονται πυρετωδώς για την επικείμενη πρεμιέρα του «Tina», ενός μιούζικαλ βασισμένου στη ζωή και στη μουσική της, το οποίο παρουσιάστηκε αρχικά στο Λονδίνο, τον Απρίλιο του 2018, και στη συνέχεια στο Αμβούργο, τον περασμένο Μάρτιο, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία. Το κόστος της παραγωγής για τις παραστάσεις στη Νέα Υόρκη ξεπέρασε τα 16 εκατομμύρια δολάρια, ενώ τη σκηνοθεσία ανέλαβε η Φιλίντα Λόιντ του «Mamma Mia!!». Το έργο επικεντρώνεται όχι μόνον στην εντυπωσιακή πορεία που διήνυσε η Τίνα Τέρνερ ως σόλο τραγουδίστρια και στη (διάρκειας τριάντα τριών ετών) σχέση της με τον γερμανό μουσικό παραγωγό Ερβιν Μπαχ αλλά και στα 16 χρόνια που πέρασε δίπλα στον Αϊκ Τέρνερ.

Με τον Άικ γνωρίστηκαν όταν εκείνη ήταν μόλις 17 χρονών και ονομαζόταν ακόμα Άννα Μέι Μπούλοκ. Εκείνος την ανέδειξε ως καλλιτέχνιδα αλλά την έφτασε τελικά στο σημείο σχεδόν να μισήσει τη μουσική. Άλλαξε το όνομά της και μετά το κατοχύρωσε, καθιστώντας την έτσι κτήμα του. Άρπαζε τα κέρδη της. Της έριξε ζεστό καφέ στο πρόσωπο. Της έσπασε το σαγόνι. Και ενώ γίνονταν όλα αυτά, την εξανάγκαζε να τραγουδά ακόμα και όταν το αίμα έρεε μες στο λαιμό της. «Δεν θέλω απαραίτητα να είμαι ένας “δυνατός” άνθρωπος», λέει σήμερα η Τίνα. «Η ζωή μου ήταν απαίσια. Συνέχισα να προχωρώ. Συνεχίζεις να προχωράς, ευελπιστώντας πως κάτι θα συμβεί και συνέβη αυτό», λέει αναφερόμενη στο σπίτι της και τη νέα της ζωή.

Σε μια σκηνή του μιούζικαλ η Τίνα χτυπάει τον Άϊκ πριν τον εγκαταλείψει οριστικά για να ξαναβρεί την ελευθερία της. Στην πραγματικότητα, ωστόσο, αφού τον χτύπησε, του έκανε μασάζ στους κροτάφους έως ότου εκείνος αποκοιμηθεί και εκείνη αισθανθεί ότι δεν απειλείται άμεσα, ώστε να μπορέσει να φύγει για πάντα από κοντά του. Και σήμερα, δεκαετίες μετά, παραδέχεται πως δεν έχει μιλήσει για όλα όσα υπέστη από τον πρώτο σύζυγό της λόγω της ντροπής που εξακολουθεί να νιώθει. Βλέποντας, όμως, τη ζωή της όλη να περνά από τα μάτια της μπροστά στην πρεμιέρα του μιούζικαλ, άρχισε να γελά και μετά το τέλος της παράστασης πήγε να δει από κοντά τον ηθοποιό που υποδύθηκε τον Άϊκ μόνο και μόνο για να του πει: «Σε συγχωρώ». Για τον πραγματικό Άϊκ όμως λέει: «δεν πιστεύω πως θα καταφέρω ποτέ να τον συγχωρέσω. Αλλά ο Αϊκ είναι νεκρός. Δεν πρέπει να ανησυχούμε για αυτόν».

Η αρχή έγινε στο Τενεσί...
Η επονομαζόμενη και «βασίλισσα της Ροκ», Τίνα Τέρνερ, γεννήθηκε το 1939 στο Τενεσί, με το όνομα Άννα Μέι Μπούλοκ. Το 1956 γνώρισε τον μελλοντικό σύζυγό της, Άικ Τέρνερ, όταν αυτός βρισκόταν στο απόγειο της καριέρας του. Το συγκρότημά του, «Kings of Rythm», ήταν από τα πιο δημοφιλή της εποχής και η νεαρή Άννα Μέι δεν άργησε να γοητευτεί απ’ τη ζωή των πετυχημένων μουσικών. Στην αρχή της γνωριμίας τους, κανείς απ’ τους δύο δεν είχε ρομαντικές βλέψεις για τον άλλον. Η Τίνα ήταν πολύ «κοκκαλιάρα» για τον Άικ, αλλά η φωνής της και το πάθος των ερμηνειών της ήταν υπεραρκετό για να την κάνει τραγουδίστρια του συγκροτήματος. Εκείνη την εποχή, η Τίνα είπε σε συνέντευξή της στην Όπρα ότι οι δυο τους ήταν σαν αδέρφια. To ίδιο υποστήριξε και ο Άικ. «Ένιωθα ότι είχα κάνει κάτι με την αδερφή μου. Να πεθάνω ήθελα… ήμασταν πραγματικά σαν αδέρφια. Αλλά αυτή η φωνή της…», με αυτό τον τρόπο περιέγραψε αργότερα ο Άικ Τέρνερ την πρώτη ερωτική επαφή με την Τίνα.

Ξύλο μέχρι λιποθυμίας

Στην αρχή, ο Άικ ήταν τρυφερός και συναισθηματικός, αλλά η συμπεριφορά του προς τους άλλους ήταν εξαιρετικά επιθετική. Ήταν θέμα χρόνου να στραφεί αυτή η επιθετικότητα και στην γυναίκα του. Η πρώτη αφορμή του δόθηκε όταν η Τίνα θέλησε να σταματήσει τη συνεργασία τους. Η Άικ έδωσε μία ξεκάθαρη απάντηση: χτύπησε την Τίνα στο πρόσωπο με ένα καλαπόδι για τα παπούτσια. Η Τίνα, παρ’ όλα αυτά, δεν τον εγκατέλειψε. Παντρεύτηκαν το 1962 στο Μεξικό, αλλά οι ξυλοδαρμοί συνεχίστηκαν. Στην αρχή ο Άικ σημάδευε τα πλευρά της Τίνα, για να κρύβονται πιο εύκολα οι τραυματισμοί. Αργότερα, όμως, έχασε κάθε αναστολή. Η Τίνα χρειάστηκε πολλές φορές να ανέβει στη σκηνή με σπασμένη μύτη και μαυρισμένα μάτια. «Ήθελε να φαίνονται οι τραυματισμοί. Αυτό ήταν το πιο ντροπιαστικό απ’ όλα». Ο Άικ ήταν το απόλυτο αφεντικό. Ενώ όλοι ήξεραν, κανείς δεν τολμούσε να αντιδράσει. Όλοι οι συνεργάτες τους ήταν εξαρτημένοι από αυτόν. Αυτός τους εξασφάλιζε δουλειά, χρήματα και φυσικά ναρκωτικά. Το ίδιο εξαρτημένη ήταν και η Τίνα. Δεν είχε δικά της χρήματα, ένιωθε ακόμα μία δυνατή αγάπη για τον Άικ και είχε τη μητέρα της, η οποία τον λάτρευε τόσο, που δεν ήθελε να ακούσει καμία κουβέντα εναντίον του.

«What’s love got to do with it»

Η ταινία «What’s love got to do with it», που περιγράφει τη σχέση της με τον Άικ, έχει πολλές σκηνές βίας. Όσο τρομακτική και αν είναι, η Τίνα είναι αυτή που έζησε τον αληθινό τρόμο. Η σωτήρια ψαλμωδία. Η Τίνα βρήκε καταφύγιο στου Βουδισμό, ύστερα από προτάσεις των γυναικών που πούλαγαν ναρκωτικά στον Άικ. Άρχισε να ψέλνει ακατάπαυστα έναν βουδιστικό ύμνο και δεν σταμάτησε ούτε καν όταν μπήκε στο στούντιο για ηχογράφηση. Το αποτέλεσμα ξετρέλανε τον Άικ, ο οποίος αντί να την χτυπήσει, όπως συνήθιζε, της έδωσε χρήματα και της είπε να ψωνίσει ότι ήθελε. Η Τίνα εγκατέλειψε τον Άικ στις 2 Ιουλίου του 1976. Οι δυο τους είχαν ταξιδέψει στο Λος Άντζελες για μία παράσταση και στη διαδρομή είχαν ακόμα ένα φοβερό καυγά. Η Τίνα έφυγε κρυφά, απ’ την πίσω πόρτα του ξενοδοχείο, με μόλις 36 σεντς στην τσέπη της. Τη φυγάδευσε ένας φίλος της δικηγόρος, που την είχε βοηθήσει και μετά από κάποιες άλλες «εξάρσεις» του Άικ. Για τις επόμενες μέρες, η Τίνα ένιωθε ότι έβλεπε τον Άικ παντού. Είχε προσπαθήσει και στο παρελθόν να φύγει, αλλά ο Άικ πάντα την έπιανε. Αυτή τη φορά, όμως, τα κατάφερε. Ο Άικ δε σταμάτησε να κυνηγάει την Τίνα και μάλιστα επιστράτευσε και τη μητέρα της. Σε μία απ’ τις μετέπειτα συναντήσεις τους, ο Άικ άρχισε πάλι να ξεσπά πάνω στην Τίνα. Εκείνη όμως μάντεψε τις προθέσεις του εγκαίρως και έφυγε γρήγορα. Αργότερα ο Άικ της εκμυστηρεύτηκε ότι έκανε καλά που έφυγε, γιατί είχε φέρει όπλο μαζί του και μπορεί να τη σκότωνε. Πήραν διαζύγιο το 1976, μετά από 14 χρόνια γάμου. Έκτοτε, η καριέρα της Τίνα Τέρνερ πήρε τα πάνω της. Η «βασίλισσα της Ροκ» αφιερώθηκε στην καριέρα της και απέδειξε καλύτερα από τον καθένα πως «ότι δε σε σκοτώνει, σε κάνει πιο δυνατό». Τον Ιούλιoυ του 2013 παντρεύτηκε τον επί 27 χρόνια σύντροφό της, Έρβιν Μπαχ. Η Τέρνερ πήρε μάλιστα την ελβετική υπηκοότητα, για να απαλλαγεί από τους αμερικανικούς φόρους. Δέχθηκε σκληρή κριτική και τις απειλές της αμερικανικής εφορίας, αλλά η ίδια έχει αντέξει πολλά, για να φοβηθεί την εφορία. Στις 26 Φεβρουαρίου του 1985, κέρδισε το βραβείο Γκράμι για το τραγούδι: «Whats Love Got to Do With It?». Την φρικιαστική ιστορία της ζωής της δηλαδή και τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στον έρωτα και τον απόλυτο τρόμο.