Η γυναίκα που έκανε τον κόσμο να βλέπει τους ασθενείς με AIDS μέσα από τα δικά της μάτια

H Πριγκίπισσα Νταϊάνα ήταν πάντα μια γυναίκα με όραμα, αξίες και ευαισθησίες. Καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής της ως πριγκίπισσα της Ουαλίας, η Νταϊάνα ήταν διάσημη γιατί πήγαινε κόντρα στο πρωτόκολλο, αψηφώντας τους κανόνες και τις μανιέρες που είχαν δημιουργήσει οι άλλοι για εκείνη. Το στέμμα δεν μπορούσε να την εμποδίσει να δείχνει τον πραγματικό της εαυτό, κάτι που -όπως αποδείχτηκε- το πλήρωσε με τη ζωή της.

Πέρα από τους έρωτες, τις φιλανθρωπίες, τις ψυχολογικές τις μεταπτώσεις και τον «πόλεμο» που δεχόταν από το παλάτι (αλλά και από τον ίδιο της τον σύζυγο)η Νταϊάνα ήταν ιδιαίτερα γνωστή για τον αγώνα που έκανε κατά της ρατσιστικής συμπεριφοράς απέναντι στα οροθετικά άτομα. Η υπεράσπισή της στους ασθενείς με AIDS ήταν πρωτόγνωρη για τα δεδομένα της εποχής!

Σε μια κοινωνία όπου ο φόβος και η παραπληροφόρηση ξέσπασαν γύρω από τη μετάδοση μιας ασθένειας που συνδεόταν ευρέως με τους ομοφυλόφιλους, η Πριγκίπισσα Νταϊάνα τόλμησε να κρατήσει σφιχτά το χέρι ενός οροθετικού και να του δείξει την συμπαράστασή της. Η εικόνα -για εκείνη την εποχή- ήταν σοκαριστική! Η Νταϊάνα όχι μόνο τολμούσε την επαφή μέσω χειραψίας αλλά την επιχειρούσε χωρίς φόβο, ακόμα και με γυμνό χέρι. Μια κίνηση που προκαλούσε σοκ για την κοινωνία, πόσο μάλλον για το πρωτόκολλο του Παλατιού.

Εκείνη όμως, η πρωτοποριακή στιγμή, ήταν που βοήθησε την κοινωνία να εκπαιδευτεί και να κοιτάξει με άλλη οπτική το μείζον θέμα που εξελισσόταν μπροστά στα μάτια τους. Καθ 'όλη τη δεκαετία του 1980 και του 1990, η πριγκίπισσα Νταϊάνα χρησιμοποίησε την εικόνα της ως μια μεγάλη κοινωνική πλατφόρμα για να εκπαιδεύσει τον κόσμο και να καταρρίψει μύθους σχετικά με το πώς μπορεί κάποιος να μολυνθεί από τον ιό HIV. Επισκέφθηκε ιδρύματα, νοσοκομεία και ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, πέρασε χρόνο με άτομα που είχαν προσβληθεί από τον ιό σε ολόκληρο τον κόσμο και δε δίστασε να μιλήσει ανοικτά και με ειλικρίνεια για ένα θέμα που αποτελούσε ταμπού για άντρες και γυναίκες εκείνη την εποχή.

Η επίσκεψή της σε ασθενείς με AIDS κατά τη διάρκεια του ταξιδιού της το 1989 στη Νέα Υόρκη αποτυπώνεται και στη σειρά «The Crown». «Κατά τη γνώμη μας, η Νταϊάνα ήταν η πρώτη πρεσβευτής για την ευαισθητοποίηση για τον ιό του AIDS στον πλανήτη και κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει την προσφορά της», είχε πει η Gavin Hart από το National AIDS Trust στο BBC, μερικές ημέρες μετά το θανατηφόρο αυτοκινητιστικό ατύχημα της πριγκίπισσας.

Η διάσημη φωτογραφία της πριγκίπισσας Νταϊάνα του 1987 ήταν μια σημαντική στιγμή εκπαίδευσης για το AIDS.

Στις 9 Απριλίου του 1987 -6 εβδομάδες πριν ο Πρόεδρος Ρόναλντ Ρέιγκαν κάνει την πρώτη του δημόσια ομιλία για την ασθένεια - το Νοσοκομείο Middlesex του Λονδίνου κάλεσε την Πριγκίπισσα Νταϊάνα να ανοίξει τον θάλαμο Broderip, τον πρώτο ειδικό θάλαμο για ασθενείς με AIDS. Αν και το AIDS είχε αρχίσει να εμφανίζεται από τις αρχές της δεκαετίας του 80, εντούτοις μεσολάβησαν αρκετά χρόνια για να ευαισθητοποιηθεί η κοινωνία και να δημιουργήσει κατάλληλες δομές για την αντιμετώπιση της αύξησης των οροθετικών ατόμων. Και σε αυτό συνέβαλε καταλυτικά η πριγκίπισσα Νταϊάνα.

Το ομοφοβικό στίγμα γύρω από το AIDS που έσπερναν τα tabloids εκείνης της εποχής, αποτέλεσε την κυριότερη δίοδο για να εξαπλωθεί ανεξέλεγκτα και να αφήσει το στίγμα της «ρετσινιάς» σε μια κοινωνία που περισσότερο αμαύρωνε έναν οροθετικό παρά τον συμπονούσε.

Ο John O'Reilly, νοσηλευτής τότε στον θάλαμο του AIDS στο Νοσοκομείο Middlesex, δήλωσε στο BBC το 2017 ότι το στίγμα ήταν τότε τόσο μεγάλο που ο ίδιος δεν τολμούσε να πει καν σε ποιον θάλαμο του νοσοκομείου εργαζόταν. «Ένιωσα τόσο όμορφα αμέσως», θυμάται ο O'Reilly όταν συνάντησε την πριγκίπισσα Νταϊάνα, στο άνοιγμα του θαλάμου. Λόγω της δημόσιας ντροπής που περιέβαλλε τον ιό, ακόμη και οι ασθενείς στο θάλαμο δίσταζαν να βγάλουν μια φωτογραφία μαζί της. Μόνο ένας άνδρας, ο 32χρονος Ivan Cohen, συμφώνησε να τραβήξουν μια φωτογραφία του, κι αυτή με τον όρο να δείχνει μόνο την πλάτη του.

Η πριγκίπισσα Νταϊάνα συνέχισε να ευαισθητοποιεί για το AIDS τη δεκαετία του 1990

Από τα τέλη της δεκαετίας του '80 και όλο το 1990 η πριγκίπισσα επισκέφθηκε αμέτρητες φιλανθρωπικές οργανώσεις για το AIDS διεθνώς, υποστηρίζοντας την προσπάθειά της για μια κοινωνία χωρίς ταμπού και προκαταλήψεις. Μία από αυτές ήταν και η επίσκεψή της το 1989 στη μονάδα για το AIDS του Harlem Hospital κατά τη διάρκεια του τριήμερου ταξιδιού της στη Νέα Υόρκη.

Σε ομιλία της στο Συνέδριο για τα Παιδιά και το AIDS, το 1991, ενθάρρυνε τους ανθρώπους να κάνουν χειραψίες και αγκαλιές σε όσους νοσούσαν από τον ιό. «Ο Παράδεισος μόνο ξέρει πόσο το χρειάζονται», είχε πει, μια φράση που έμεινε στην ιστορία. «Επιπλέον, μην ντρέπεστε να τους ενσωματώσετε στην κοινωνική σας ομάδα, να τους βάλετε στα σπίτια σας, στους χώρους εργασίας, στις παιδικές χαρές και να μοιραστείτε μαζί τους τα παιχνίδια σας».

Την ίδια χρονιά, η Νταϊάνα επισκέφτηκε ασθενείς με AIDS στο Τορόντο του Καναδά και στο Ρίο ντε Τζανέιρο της Βραζιλίας. Το μεταγενέστερο ταξίδι περιλάμβανε επίσης μια στάση σε έναν ξενώνα του Σάο Πάολο για εγκαταλελειμμένα παιδιά, συμπεριλαμβανομένων παιδιών που ήταν φορείς του AIDS ή νοσούσαν από τον ιό. Οι εικόνες με την Νταϊάνα να κρατά αγκαλιά και να παίζει με εκείνα τα μικρά παιδιά έκαναν τότε τον γύρο του κόσμου...

Ο πρίγκιπας Χάρι συνεχίζει το όραμα της μητέρας του

«Όταν τον Απρίλιο του '87, κράτησε το χέρι ενός 32χρονου άνδρα με HIV, μπροστά στις κάμερες, ήξερε ακριβώς τι έκανε», είπε ο πρίγκιπας Χάρι κατά τη διάρκεια ομιλίας του το 2017, αποδέχοντας το βραβείο Attitude Legacy, εκπροσωπώντας την μητέρα του, που δεν είναι πια εν ζωή. «Χρησιμοποιούσε τη θέση της ως πριγκίπισσα της Ουαλίας -ήταν η πιο διάσημη γυναίκα στον κόσμο- για να προτρέψει όλους να εκπαιδεύσουν τον εαυτό τους, να βρουν τη συμπόνια τους και να προσεγγίσουν εκείνους που χρειάζονται βοήθεια αντί να τους ωθήσουν μακριά», είχε πει στην ομιλία του ο Χάρι.

Με τον Πρίγκιπα Σέισο του Λεσόθο, το 2006 ο Χάρι συνέστησαν από κοινού το «Sentabale», μια φιλανθρωπική οργάνωση ψυχικής υγείας για παιδιά και νέους που πάσχουν από AIDS στο Λεσότο Μποτσουάνα και στο Μαλάουι.

Το 2016, υποβλήθηκε σε δύο εξετάσεις για το AIDS μπροστά στα μέσα μαζικής ενημέρωσης -το τελευταίο μάλιστα έγινε μαζί με την Rihanna στα νησιά Μπαρμπέιντος- για να βοηθήσει στην ομαλοποίηση της διαδικασίας των tests. Ο πρίγκιπας Χάρι αξιοποίησε τη δημοσιότητά του για να ευαισθητοποιήσει, όπως ακριβώς έκανε και η μητέρα του, το 1987. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την πενταπλάσια αύξηση των παραγγελιών για HIV home tests, σύμφωνα με την ομάδα ευαισθητοποίησης του Terrence Higgins Trust μέσω του Mashable.

Δεν ξεχνά επίσης κανείς την ομιλία του σ΄ένα φιλανθρωπικό δείπνο στο Sentabal το 2020 (που αποτέλεσε και την πρώτη του δημόσια εμφάνιση μετά το megxit), που είχε πει συγκεκριμένα: «Τη δουλειά και τη δέσμευσή μου για αυτή τη φιλανθρωπική οργάνωση, που ίδρυσα πριν από 14 χρόνια, δεν μπορεί κανείς να την σταματήσει», δηλώνοντας ξεκάθαρα στο Παλάτι πως το όραμα και το έργο της μητέρας του θα μείνει ζωντανό για πάντα, ακόμα κι αν η ίδια δεν είναι πια εδώ, ακόμη κι αν εκείνοι προσπαθούν να του «κόψουν τον δρόμο», όπως έκαναν και με την Πριγκίπισσα Νταϊάνα.

Images: AP Images