Αλίκη Γκοβοσδή:«Η πανδημία έχει δημιουργήσει ένα νέο εργασιακό τοπίο που απαιτεί ευελιξία»

Η πανδημία έχει φέρει τα πάνω κάτω στο εργασιακό τοπίο και κανείς δε γνωρίζει πότε και πώς θα συνεχίζει να διαμορφώνεται. Βιώνουμε πρωτόγνωρες καταστάσεις τόσο σε προσωπικό όσο και σε επαγγελματικό επίπεδο με την τηλεργασία να κερδίζει «έδρες» στα εργασιακά δεδομένα και την εξ αποστάσεως εργασία να διαφαίνεται ως η επικρατέστερη λύση για κάθε εργασιακό περιβάλλον. Τελικά τι δείχνουν οι έρευνες για την ευέλικτη εργασία; Ενισχύει ή όχι την παραγωγικότητα των εργαζομένων; Μήπως τελικά αποτελεί μια μεγάλη παγίδα για να δουλεύουμε περισσότερο και να έχουμε λιγότερο προσωπικό χρόνο;

Και ενώ η πλειοψηφία προσαρμόστηκε στα νέα αυτά δεδομένα -μάλιστα πολλές εταιρίες ευημερούν με αυτόν τον νέο τρόπο εργασίας από το σπίτι-, η επίδραση του κορονοϊού στην αγορά εργασίας ήταν καταστροφική. Σύμφωνα με τo LinkedIn. 3 στα 5 αφεντικά αλλά και οι εργαζόμενοί τους βλέπουν τώρα το μοντέλο «Δευτέρα έως Παρασκευή 9-5» ως ξεπερασμένο. Αντ' αυτού βλέπουν το νέο συνδυασμό «τηλεργασίας και εργασίας από το γραφείο» ως το νέο μοντέλο που θα επικρατήσει, με τις 3 από τις 5 ημέρες να εργάζονται από το σπίτι τους.

Η Αλίκη Γκοβοσδή, Acting ΗR Manager στην Ολυμπιακή Ζυθοποιία, μιλάει στο Queen Plus και στη Νατάσσα Σιδηροκαστρίτου για το νέο αυτό μοντέλο εργασίας που έχει επιφέρει η πανδημία αλλά και για το πόσο οι εταιρίες έχουν στηρίξει τους εργαζομένους αυτή τη δύσκολη εποχή. Τι συμβαίνει με την εύρεση εργασίας και πώς διασφαλίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων; Η Αλίκη Γκοβοσδή απαντάει σε όλες τις ερωτήσεις μας για το μέλλον της εργασίας...

Πόσο έχει αλλάξει το εργασιακό τοπίο μέσα στην πανδημία;

Όσο κι αν προσπαθούμε να κρατήσουμε κάποιες σταθερές, είναι απολύτως λογικό να έχει αλλάξει πολύ. Μάθαμε όλοι πολύ γρήγορα να εκτελούμε σχεδόν στο ακέραιο τα καθήκοντά μας από απόσταση, τουλάχιστον όσοι είχαμε τη δυνατότητα να εργαστούμε εξ αποστάσεως. Ενώ όσοι, λόγω της φύσης της εργασίας τους, είναι απαραίτητο να συνεχίσουν να πηγαίνουν στη δουλειά, καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και να τηρούν πιστά τα νέα πρωτόκολλα. Διαμορφώθηκε, δηλαδή, και για εκείνους μια εντελώς διαφορετική ρουτίνα από αυτή που είχαν συνηθίσει. Αντίστοιχα, εταιρείες όπως η δική μας προσάρμοσαν πολλές από τις διαδικασίες τους για να δώσουν τη δυνατότητα τηλεργασίας σε όσο περισσότερους εργαζόμενους γίνεται, επενδύοντας σε ανάλογο εξοπλισμό και συστήματα.

Πλέον, έχει διαμορφωθεί ένα νέο τοπίο, το οποίο πρωτίστως απαιτεί ευελιξία σε πρακτικά θέματα, αλλά και ψυχικά αποθέματα. Λειτουργούμε διαφορετικά, καθώς βρισκόμαστε σε μια νέα πραγματικότητα.

Τι ανάγκες καλείται να αντιμετωπίσει ένα τμήμα HR αυτό τον καιρό που το εργασιακό περιβάλλον μεταβάλλεται, που οι κανόνες και οι όροι αλλάζουν και οι εργαζόμενοι δεν γνωρίζουν τι ισχύει κάθε φορά...

Η σωστή διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού είναι κλειδί για να συνεχίσει μία επιχείρηση τη λειτουργία της, διατηρώντας παράλληλα την εμπιστοσύνη και τη δέσμευση των ανθρώπων της. Σε πρακτικό επίπεδο, η πανδημία έφερε την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και την τήρηση των κανόνων υγιεινής και προστασίας στο προσκήνιο, απαιτώντας επανεξέταση των διαδικασιών και αυστηροποίηση των κανόνων σε όλο το φάσμα λειτουργίας των επιχειρήσεων. Χρειάζεται διάθεση προσαρμογής από όλους και υιοθέτηση πιο ευέλικτων τρόπων εργασίας, όπου αυτό είναι εφικτό. Είναι σημαντικό να κινείσαι με γνώμονα την αποτελεσματικότητα και τη βέλτιστη αξιοποίηση του χρόνου και, παράλληλα, να είναι ο καθένας έτοιμος να ανταποκριθεί εγκαίρως στις διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες και τα ζητήματα που αναπόφευκτα προκύπτουν.

Πώς διαχειριστήκατε εσείς την πανδημία;

Αν και βρεθήκαμε μπροστά σε πρωτόγνωρες καταστάσεις, όπως όλοι άλλωστε, κινηθήκαμε γρήγορα και με μεθοδικότητα, βάσει ενός ολοκληρωμένου σχεδίου διαχείρισης, το οποίο και εξακολουθούμε να εφαρμόζουμε, καθώς ακόμη δεν έχουμε τελειώσει με τη συγκεκριμένη πρόκληση. Ενεργοποιήθηκε η «ομάδα διαχείρισης κρίσεων» της εταιρείας μας, η οποία αξιολογούσε καθημερινά τα δεδομένα και τις οδηγίες των αρμόδιων αρχών σε συνδυασμό και με τα δικά μας σχετικά πρωτόκολλα, αποφάσιζε για τις επόμενες κινήσεις μας και φρόντιζε για την εφαρμογή τους. Από πολύ νωρίς, προσαρμόσαμε αναλόγως όλες τις λειτουργίες μας, από τις προμήθειες και την παραγωγή έως τις πωλήσεις και τη διανομή, εφαρμόζοντας αυξημένα μέτρα προστασίας σε όλες τις εγκαταστάσεις μας και μάλιστα αρκετά επιπλέον από όσα ορίζονταν από την Πολιτεία. Όταν χρειάστηκε, εν μέσω lockdown, θέσαμε σε τηλεργασία το 80% σχεδόν των ανθρώπων μας, όπου αυτό ήταν εφικτό, συμπεριλαμβανομένων ακόμη και των εργαζομένων μας στις Πωλήσεις. Παράλληλα, φροντίσαμε για την άμεση και αναλυτική ενημέρωση των ανθρώπων μας για όλες τις σημαντικές εξελίξεις, επιδιώξαμε να διατηρούμε ενεργά τα κανάλια μεταξύ μας επικοινωνίας, ενώ ταυτόχρονα ενεργοποιήσαμε μηχανισμούς υποστήριξής τους τόσο σε πρακτικό επίπεδο όσο και σε επίπεδο προσαρμογής και διαχείρισης του stress σε ένα περιβάλλον συνεχών αλλαγών.

Υπάρχει κάποιο οργανωμένο support από τις εταιρίες για την υποστήριξη όλων των ομάδων;

Όσον αφορά τα πρακτικά θέματα που αντιμετώπισαν και αντιμετωπίζουν οι άνθρωποί μας, η ομάδα διαχείρισης κρίσεων της εταιρείας δεν σταμάτησε λεπτό να παρέχει ενημέρωση, καθοδήγηση, αλλά και ουσιαστικές λύσεις για ό,τι προκύψει. Δίνουμε, επίσης, μεγάλη σημασία στην ψυχική υγεία και ευεξία των ανθρώπων μας.

Εσείς πώς το διαχειριστήκατε όλο αυτό;

Θέσαμε σε λειτουργία μια νέα γραμμή ψυχολογικής υποστήριξης για τους εργαζομένους μας και τα μέλη των οικογενειών τους, η οποία είναι διαθέσιμη 24 ώρες την ημέρα, 7 ημέρες την εβδομάδα. Και, φυσικά, λειτουργεί σε απολύτως εμπιστευτικό πλαίσιο. Επίσης, με τη βοήθεια της τεχνολογίας, πραγματοποιούμε ολοένα και περισσότερες ψηφιακές συναντήσεις, ώστε να διατηρούμε την επαφή και την αλληλεπίδραση των ομάδων, έστω και από απόσταση.

Ποιο βλέπετε να είναι το μέλλον της εργασίας τα επόμενα χρόνια; Πιστεύετε πως το μοντέλο της τηλεργασίας θα συνεχίσει για πολύ;

Πέρα από μεμονωμένες περιπτώσεις επιχειρήσεων που εφάρμοζαν ήδη το συγκεκριμένο μοντέλο, είναι γεγονός ότι η τηλεργασία μπήκε στη ζωή μας ξαφνικά. Κληθήκαμε όλοι, επιχειρήσεις και εργαζόμενοι, να προσαρμόσουμε από τη μία στιγμή στην άλλη τον τρόπο εργασίας μας, χρησιμοποιώντας νέα εργαλεία συνεργασίας και νέες διαδικασίες, ενώ παράλληλα προσπαθούσαμε να ισορροπήσουμε τις προσωπικές μας ανάγκες και αυτές της οικογένειας και του σπιτιού. Πλέον, έχουμε δει από έρευνες ότι η πλειοψηφία των εργαζομένων θεωρεί πως η εργασία από το σπίτι είναι εξίσου ή και περισσότερο αποδοτική υπό προϋποθέσεις. Ενώ θετικές είναι και οι επιχειρήσεις, αναγνωρίζοντας ότι αυτό που ξεκίνησε ως ένα υποχρεωτικό πείραμα λειτουργεί αποτελεσματικά. Όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, θεωρώ πως πολλές εταιρείες θα προσανατολιστούν στην εφαρμογή ενός ευέλικτου, μικτού μοντέλου, που συνδυάζει την τηλεργασία με την παρουσία στον χώρο εργασίας, όπου αυτό είναι εφικτό. Μοντέλο που θα συνδυαστεί και με μεγαλύτερη ευελιξία στο ωράριο, ώστε να διευκολύνει και την ισορροπία μεταξύ εργασίας και προσωπικής ζωής. Αυτό που είναι τελικά σημαντικό στη διαχείριση των ανθρώπων μας, είναι η κατανόηση των μοναδικών χαρακτηριστικών και αναγκών της κάθε ομάδας και η φροντίδα για τη διαμόρφωση ενός κατάλληλου πλαισίου που επιτρέπει σε όλα τα μέλη της να εργάζονται αποτελεσματικά. Δίνουμε φυσικά έμφαση στην υγεία και την ασφάλεια, χωρίς να ξεχνάμε την ψυχολογική διάσταση. Και φυσικά, φροντίζουμε να αναγνωρίζουμε παράλληλα τη συμβολή των εργαζομένων στην επίτευξη των κοινών μας στόχων και να τους επιβραβεύουμε για αυτό.

Ποια είναι τα υπέρ και τα κατά της τηλεργασίας;

Στα υπέρ είναι σίγουρα η άνεση του προσωπικού χώρου που μας επιτρέπει παράλληλα να νιώθουμε προστατευμένοι δεδομένων των συνθηκών. Επίσης, η δυνατότητα -σε ένα βαθμό- να εργάζεσαι με τους δικούς σου ρυθμούς, όπως και η εξοικονόμηση του χρόνου που απαιτούνταν για τη μετακίνηση προς και από τη δουλειά. Έχουμε, παράλληλα, την ευκαιρία να συνδυάσουμε τη δουλειά με άλλες οικιακές εργασίες όπως το μαγείρεμα, οι προμήθειες για το σπίτι κ.λπ., ενώ μπορούμε να περάσουμε και περισσότερο χρόνο με τα μέλη της οικογένειας, όσο δύσκολο κι αν είναι αυτό ενίοτε.

Στα κατά, αντίστοιχα, περιλαμβάνονται η αύξηση του όγκου εργασίας σε κάποιες περιπτώσεις, όπως και η τάση να αρχίζουμε να εργαζόμαστε νωρίς και να συνεχίζουμε έως αργά στην ημέρα, αφού δεν υπάρχει το νοητό όριο του χώρου εργασίας. Επίσης, για όσους οι συνθήκες στο σπίτι δεν είναι κατάλληλες, λόγω κακής σύνδεσης στο Internet ή της ύπαρξης μικρών παιδιών που απαιτούν την προσοχή μας και βοήθεια με την τηλεκπαίδευση, η τηλεργασία μπορεί να γίνει πολύ στρεσογόνα.

Πώς διασφαλίζονται τα δικαιώματα των εργαζομένων όταν βρίσκονται σε καθεστώς τηλεργασίας; Μη ξεχνάμε ότι εργαζόμαστε πολλές περισσότερες ώρες...

Ο σεβασμός προς τους εργαζόμενους και τα δικαιώματά τους είναι μέρος της κουλτούρας μας, αλλά και ο μόνος τρόπος για να διατηρήσει ένας εργοδότης την εμπιστοσύνη τους. Σε αυτές τις συνθήκες, αναγνωρίζουμε ότι ο κάθε εργαζόμενος καλείται να διαχειριστεί διάφορες προκλήσεις, επαγγελματικές και προσωπικές, και επιδεικνύουμε την αντίστοιχη ευελιξία. Από εκεί και πέρα, πιστεύω ότι μέσω της τριβής και της συνήθειας πάντα επέρχεται βελτίωση. Αυτό είναι εμφανές και από τον διαφορετικό τρόπο που βιώνουμε το δεύτερο σε σχέση με το πρώτο lockdown.

Πώς μπορεί μια γυναίκα να αναζητήσει εργασία εν μέσω πανδημίας;

Καταρχάς, δε θεωρώ ότι διαφέρει ο τρόπος αναζήτησης και εύρεσης εργασίας για μια γυναίκα και έναν άνδρα. Πόσο δε μάλλον, σε μία εποχή που οι εταιρείες δίνουν πολύ μεγαλύτερη έμφαση στη διαφορετικότητα των ανθρώπων τους, έχοντας κατανοήσει ότι τους δίνει πλεονέκτημα μέσω της πρόσβασης σε ένα μεγαλύτερο pool ταλέντων, ανθρώπους με διαφορετικές εμπειρίες και τρόπους σκέψης που φέρνουν νέες ιδέες και οδηγούν σε καλύτερες αποφάσεις. Ένα καλό βιογραφικό εκτιμάται, σε σχέση πάντα με τις ανάγκες της εταιρείας και τις απαιτήσεις του ρόλου. Η αναζήτηση μπορεί να γίνει είτε μέσω ιστοσελίδων που αναρτώνται αγγελίες εργασίας και του LinkedIn, είτε στοχευμένα προσεγγίζοντας συγκεκριμένες εταιρείες και κλάδους που ενδιαφέρουν την υποψήφια. Και μπορεί η εύρεση εργασίας εν μέσω πανδημίας να πάρει περισσότερο χρόνο και οι καθημερινές απαιτήσεις να μας πιέζουν, ωστόσο είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι μια γυναίκα τα μπορεί όλα και δεν χρειάζεται να εγκαταλείπει τα όνειρά και τις φιλοδοξίες της!

Ποια είναι τα skills που πρέπει να διαθέτει ώστε να την προτιμήσουν σε μια συνέντευξη;

Στη φάση της συνέντευξης, θα πρέπει να δείξει επαγγελματισμό, ετοιμότητα και διάθεση για εργασία. Να δίνει συγκεκριμένες και όχι γενικόλογες απαντήσεις, στις οποίες θα περιγράφει την έως τώρα εργασιακή της εμπειρία και τα επιτεύγματά της. Σαφώς και εκτιμώνται παράλληλα οι φιλοδοξίες της στον ρόλο που επιθυμεί να αναλάβει και η διάθεσή της να εξελιχθεί. Από εκεί και πέρα, οι δεξιότητες κάθε υποψηφίου ή υποψήφιας αξιολογούνται σύμφωνα με τις ανάγκες της θέσης που επιθυμεί μια εταιρεία να καλύψει. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το φύλο δεν αποτελεί παράμετρο στην επιλογή του κατάλληλου ανθρώπου που θα καλύψει μια θέση. Και είναι σημαντικό σε επίπεδο συμβολισμού και φυσικά ουσίας, ότι τα τελευταία χρόνια ολοένα και πληθαίνουν τα παραδείγματα γυναικών που αναλαμβάνουν υψηλόβαθμες θέσεις στις επιχειρήσεις, αλλά και ότι έχουμε πλέον την πρώτη γυναίκα Πρόεδρο της Δημοκρατίας στη χώρα μας.

Τι συμβουλές δίνετε σε κάθε εργαζόμενη γυναίκα;

Να μην εγκαταλείπει τα όνειρά της και να εργάζεται μεθοδικά για να τα κάνει πραγματικότητα. Εμπόδια υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντα, άλλωστε είναι απολύτως φυσιολογικό. Ωστόσο, στο τέλος, ο επαγγελματισμός και οι θυσίες που χρειάζεται να κάνει μια γυναίκα αναγνωρίζονται και θα πρέπει να αναγνωρίζονται. Ξέρουμε όλες, ότι μία εργαζόμενη γυναίκα σήμερα καλείται να ισορροπήσει πολλαπλούς ρόλους και να ανταποκριθεί στις αντίστοιχες απαιτήσεις. Πέρα από τις δυσκολίες, όμως, αυτό είναι που την κάνει τόσο ξεχωριστή και δυνατή!

Υπάρχουν μυστικά επιτυχίας για την επαγγελματική μας ανέλιξη;

Προσωπικά, θεωρώ ότι «μυστικά» είναι η εργατικότητα, ο επαγγελματισμός, το να μη διστάζουμε να κάνουμε το κάτι παραπάνω και να βγαίνουμε όσο μπορούμε από το comfort zone μας. Και, φυσικά, το να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε με τις ευκαιρίες που μας παρουσιάζονται.