Στη μέση. Τι θα πει στη μέση; Τι πρόσημο έχει το μισό;
Γιατί εμείς, η γενιά των 40 plus φτάσαμε στη μέση. Που αλλιώς τη φανταζόμασταν, αλλιώς την προετοιμάζαμε , αλλιώς μας την είχαν περιγράψει και τώρα στεκόμαστε αναποφάσιστοι, λίγο χαμένοι, σαστισμένοι να τη μετρήσουμε κάπως, μήπως και το άλλο το μισό το περπατήσουμε πιο μελετημένα, όχι πάλι στα κουτουρού.
Δύσκολο παζλ αυτό που μας έτυχε. Άλυτος ο κύβος του Ρούμπικ που τον είχαμε μπρελόκ και φετίχ ταυτόχρονα. Μπέρδεμα στο μυαλό μας. Κουβάρι οι κατευθύνσεις, οι νόρμες, οι επαναστάσεις. Τρικυμία οι εναλλακτικές, οι πολιτικά ορθές τακτικές, οι κοσμογονικές αλλαγές, για μας που χαμπάρι δεν πήραμε πως φτάσαμε εδώ, λαχανιασμένοι, μπουκωμένοι, σφιγμένοι και ανυποψίαστοι για το σημείο που χάσαμε τον έλεγχο των αποφάσεων. Γιατί μεταξύ μας τώρα, τον χάσαμε.
Και είμαστε στη μέση.
Καλά ξεκινήσαμε, εντυπωσιακά. Με εφόδια που δεν τα είχαν άλλοι πριν από μας. Πρόσβαση σε γνώσεις, πληροφορίες, εικόνες. Ελευθερίες που τις βρήκαμε έτοιμες, δεδομένες, ώριμες. Επιλογές πολιτικές χωρίς κατακραυγές ή περιορισμούς, επαγγελματικές χωρίς αγωνίες ή ανταγωνισμούς , σεξουαλικές, χωρίς εμφανείς προκαταλήψεις ή αποκλεισμούς.
Όλα τα μπορούσαμε. Χωρίς κανένα όριο και εμπόδιο. Ακόμα και το καλώδια έγιναν ασύρματες συνδέσεις όσο εμείς προετοιμαζόμασταν να κατακτήσουμε τον κόσμο.
Καλοζωισμένοι συναισθηματικά, καλομαθημένοι υλικά, πλήρως εφοδιασμένοι θεωρητικά, αναβάλαμε ό,τι θα μας προσγείωνε σε μία ομαλή, αναμενόμενη κανονικότητα επ' αόριστον, απολαμβάνοντας ηδονικά την αδρεναλίνη του ρυθμού της εποχής.
Κι ήταν ωραίο το συναίσθημα, τεράστια η ανυπομονησία, εθιστική η φρενίτιδα. Νομίζω ακόμα αν κλείσω τα μάτια μπορώ να το περιγράψω.
Είχε φλού χρώματα και disco μουσική με φωτορυθμικά. Είχε γρήγορα αυτοκίνητα με κασέτες στη διαπασών και cds. Είχε κινητά για πρώτη φορά και ταξίδια εξωτικά, internet και υπολογιστές. Πανεπιστήμια στο εξωτερικό, γιγαντιαίες βιβλιοθήκες, φωτοτυπίες και illustration περιοδικά. Είχε ήλιο χωρίς αντηλιακή και εκδρομές χωρίς βαλίτσες. Είχε αγγελίες στο χαρτί και Κυριακάτικες ανακουφιστικές ρουτίνες. Είχε πολιτικές συγκεντρώσεις με ζέση και ένταση και σημαίες και αυτοκίνητα «ντυμένα». Είχε εκλογικές αναμετρήσεις που δεν επέτρεπαν ούτε σαν σκέψη την αποχή. Είχε διάβασμα και κλασσικούς, ιδεολογίες και αντιπαραθέσεις αρχής. Είχε τσιγάρα και φιλοσοφικές αναζητήσεις ουσίας. Γι' άλλους επιφάνειας και επίφασης. Είχε πάρτι και δεξιώσεις και βεγγέρες και ολονυχτίες. Είχε πιάτα σπασμένα και ποτά και παραλίες με κιθάρες . Είχε Cure και Μητροπάνο, ACDC και Κανελλίδου, Madonna και Αλέξια. Είχε Αιθιοπία και Τσέρνομπιλ, Τείχος και Περεστρόικα. Είχε Μπλε και Πράσινο και Κόκκινο με διαχωριστικά ξεκάθαρα. Είχε μπάσκετ και Ολυμπιακούς και Euro2004. Είχε άγραφους ταξικούς κανόνες διασκέδασης και βαθμίδες αναγνώρισης, αποδοχής κοινωνικής τοποθέτησης.
Είχε φόβους και νέες ασθένειες αλλά κάπως υπερφίαλα τις αγνοούσαμε. Είχε ιδιωτική τηλεόραση με βαρύτητα άλλη στην καθημερινότητα. Και χαρακτήρα. Είχε πρόσωπα να θαυμάσεις, να μιμηθείς, να ζηλέψεις. Ακόμα και να φθονήσεις. Είχε καριέρες, Χρηματιστήριο και μεγάλα γραφεία με τζαμαρίες.
Είχε αυτό που προσπαθούσες να γίνεις, να φτάσεις, να ακολουθήσεις, να μοιάσεις. Κι ήταν συγκεκριμένο και χειροπιαστό, βέβαιο, σκιαγραφημένο στη λεπτομέρεια.
Αλλά θα το έφτανες λίγο αργότερα γιατί ακόμα προετοιμαζόσουν. Είχες χρόνο άλλωστε να κυνηγήσεις και να πετύχεις.
Μετά κάποιος μίλησε για κρίση και δεν είχες – δεν είχαμε χρόνο πια.
Στην αρχή δεν το καταλάβαμε, δεν το συνειδητοποιήσαμε. Νομίζαμε μικρό διάλειμμα είπαμε-, εκεί που θα μπαίναμε στην τελική ευθεία ανόδου. Αναποδιά. Καθυστέρηση. Ενόχληση.
Ήμασταν η πρώτη ίσως γενιά που δεν έχει προετοιμαστεί, δεν είχε εκπαιδευτεί με κανέναν απολύτως τρόπο να αντιμετωπίσει, να δεχτεί, να αντιδράσει στην αποτυχία, στη δυσκολία ακόμα. Γιατί δεν επρόκειτο ποτέ να τη βρούμε μπροστά μας. Οι οιωνοί το απέκλειαν.
Η γενιά των επιλογών, της αφθονίας, της άνεσης, της αλαζονείας, της επάρκειας, βρεθήκαμε να έχουμε αγγίξει, να έχουμε γευθεί, αλλά να μην έχουμε γραπώσει τη θέση για την οποία μας προόριζαν, όταν μπήκαμε στην πάγο. Ουσιαστικά ή ακόμα και συναισθηματικά. Το ίδιο λειτούργησε και στις δύο περιπτώσεις.
Και φτου κι απ την αρχή. Να μεγαλώσουμε ξανά, σε διαφορετικές αυτή τη φορά συνθήκες. Όταν άλλοι πλέον ξεκινάνε με πλεονέκτημα το δέος μπροστά σε αυτά που εμείς περιφρονήσαμε σαν λιγότερα. Γκολ απ' τα αποδυτήρια το να είσαι ικανοποιημένος με τα μικρά.
Στο μεταξύ, φτάσαμε στη μέση. Τι πρόσημο έχει αυτή η μέση;
Το τελευταίο διάστημα, ίσως για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, κατέληξα ότι έχει πολύ ενδιαφέρον η έννοια του παρθένου επερχόμενου μισού μέσα απ' το πρίσμα μίας ώριμης παιδικότητας. Γιατί αυτό θεωρώ ότι είναι το χαρακτηριστικό της γενιάς μας και είναι μοναδικά γοητευτικό και ανελέητα σαρωτικό σε ό,τι αποφασίσουμε να κάνουμε. Γιατί εμπεριέχει ηρεμία και ανυπομονησία ταυτόχρονα, δύναμη και στρατηγική, θυμό και υπομονή, ετοιμότητα και διαύγεια. Γιατί πλέον, βλέπουμε και ξεχωρίζουμε, απορρίπτουμε και ξεκαθαρίζουμε, γνωρίζουμε και βιαζόμαστε. Γιατί ελέγχουμε και διοχετεύουμε το συναισθηματισμό και την ευαισθησία, σηκωνόμαστε γρήγορα, ανακάμπτουμε άμεσα, αποφεύγουμε ευέλικτα. Γιατί αναγκαστήκαμε να μας μάθουμε, να μας αποδεχτούμε, να μας συγχωρήσουμε.
Και προχωράμε χωρίς βάρος κι εμμονές.
Κάποια απωθημένα ίσως. Για καύσιμο.
